TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nun dünkü toplantısında konuşan CHP Ankara Milletvekili Levent Gök, Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’a restorasyon amacıyla projelendirilen Ankara’nın ilk toplu konut girişimi Saraçoğlu Mahallesi’ne ilişkin sorular yöneltti. Gök’ün sorularına yanıt veren Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, Saraçoğlu Mahallesi’nin mimarı Bonatz’ın varislerinden izin alınıp alınmadığına ilişkin soruya cevap vermedi.
CHP’li Gök’ün konuşmasındaki satır başları şöyle:
Bildiğiniz gibi Türkiye’nin başkenti Ankara’nın Çankaya ilçesine bağlı Saraçoğlu Mahallesi’yle ilgili olarak bir restorasyon süreci başlattınız. Arzu ederdim ki tüm sivil toplum kuruluşları, mimarlar, bu konuda söz söylemek isteyen herkes ve halkın katılımıyla, herkesin katılacağı bir proje hazırlansın.
Bu projeyle ilgili çok ciddi tereddütler var. Yapmış olduğunuz açıklamalarda “Kimi ağaçları koruyacağınızı, evleri aslına uygun koruyacağınızı” ifade ediyorsunuz ama Sayın Bakan orada, 4 binden fazla ağacın olduğu bir alanda “Yaklaşık 280 – 285 anıt ağacı koruyacağınızı” ifade ediyorsunuz. Şimdi kamuoyu zannediyor ki Saraçoğlu Mahallesinde bu kadar ağaç var hâlbuki ağaçların sayısı 4 binin de üzerinde. Bu geri kalan ağaçları ne yapacaksınız? Bu ağaçlarla ilgili olarak yapacağınız tasarruflarda kesme ya da ağaçların zarar görmesine neden olacak uygulamaları engelleyecek misiniz? Yani orada sadece anıt ağaçlar değil, onların dışında kalan ağaçların durumunun da mutlaka değerlendirilmesi gerekir.
Özellikle Saraçoğlu Mahallesi’yle ilgili olarak özgün mimarinin korunacağını ifade ediyorsunuz. Özgün mimari korunurken otel yapacağınızı ve oradaki parsellerin altında otoparkların yapılacağı ifade ediliyor. Bu yapılacak oteller ya da otopark bu özgün mimarinin korunmasında size bir engel teşkil etmeyecek mi? Özgün mimariyi ne derece etkileyecek? Yani, çünkü işin içine oteller ve pek çok arabanın da gireceği otoparklar düşünüldüğünde, doğal olarak oranın mimari yapısının bu olumsuz durumdan etkilenmesi söz konusudur.
Saraçoğlu Mahallesi’nin mimarı Alman Mimar Paul Bonatz ’dır. Paul Bonatz 1956 yılında vefat etmiştir. Bildiğiniz gibi Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na göre mirasçılarının hakları, telif hakları ve onların tazminat haklarının doğuracağı bir yasal süre var. O da eserin sahibinin ölüm ünden sonra yetmiş yıllık bir süredir. Dolayısıyla Saraçoğlu Mahallesi mimarı Bonatz’ın 1956 yılında öldüğünü bildiğimize göre yetmiş yıllık koruyucu olan süre 2026 yılında dolmaktadır. Saraçoğlu Mahallesi’nin yapımıyla ilgili çalışmalar yapılırken Paul Bonatz’ın, yani oranın mimarının varislerinden izin alınmış mıdır, alınmamış mıdır?
BAKAN KURUM ‘VARİSLERDEN İZİN ALDINIZ MI?’ SORUSUNA CEVAP VERMEDİ
Gök’ün ‘Varislerden izin aldınız mı?’ sorusuna yanıt vermeyen Bakan Kurum’un diğer sorulara şöyle yanıt verdi:
“Çok önemli bir proje, Ankara’mız için, Türkiye’miz için hakikaten üstüne titrediğimiz bir proje ve 1946 yılında yapılan, Cumhuriyet tarihinin ilk toplu konut projesi. İçinde 45 tane tescilli yapıyı barındıran ve yine tescilli ağaçların olduğu bir proje. Biz de bu projeye ilişkin kurul onayıyla restorasyon projemizin ihalesini gerçekleştirdik. Bu kapsamda Ankara’nın göbeğinde, 100 dönüm alan içerisinde tüm tescilli ağaçlarımızın, tüm tescilli yapılarımızın, yeni bir yapı yapılmayacağı için orada yetişmiş tüm ağaçların korunacağı ve Ankaralımızın, Türkiye’mizin burada yedi gün yirmi dört saat istifade edeceği çok önemli bir projedir ve ecdadın bize bıraktığı tarihi eserleri bu noktada koruma projesidir”
